ระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียก (Wet Pipe Sprinkler Systems) เป็นระบบสปริงเกอร์ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการป้องกันอาคารและที่อยู่อาศัยจากเหตุเพลิงไหม้ ในบทความนี้เราจะเรียงลำดับข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียกเพื่อให้คุณเข้าใจและรู้จักกับระบบนี้มากขึ้น
หัวฉีดน้ำ (Sprinkler Heads)
หัวฉีดน้ำเป็นส่วนสำคัญของระบบสปริงเกอร์ที่จะปล่อยน้ำเมื่อเกิดความร้อนสูงเพียงพอ (ตามอุณหภูมิที่กำหนด) ปกติแล้วมีหัวฉีดที่ออกแบบมาสำหรับอุณหภูมิต่างๆ เพื่อรองรับความต้องการของอาคารต่างๆ
ท่อ (Pipes)
ท่อที่ใช้ในระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียกมักเป็นท่อเหล็กดำหรือท่อเหล็กชุบสังกะสี แต่อาจใช้วัสดุอื่นๆ เช่น ทองแดงหรือ CPVC ได้ เส้นผ่านศูนย์กลางของท่อมีขนาดต่างๆ และขึ้นอยู่กับความต้องการน้ำและการออกแบบระบบ
วาล์วสัญญาณเตือน (Alarm Check Valve)
วาล์วนี้มีหน้าที่ป้องกันการไหลย้อนกลับของน้ำและเปิดใช้งานการแจ้งเตือนเมื่อมีน้ำไหลผ่านระบบ มักติดตั้งในตัวอาคารหรือห้องเครื่องยนต์
ฆ้องมอเตอร์น้ำ (Waterflow Alarm Bell)
ฆ้องมอเตอร์น้ำติดอยู่กับระบบและส่งเสียงสัญญาณเตือนเมื่อระบบเปิดใช้งาน เป็นการเตือนภัยสำคัญในกรณีเกิดเพลิงไหม้
ท่อระบายน้ำหลัก (Main Drain Valve)
วาล์วนี้ใช้ระบายระบบเพื่อการบำรุงรักษาหรือหลังการเปิดใช้งาน มักติดตั้งในตำแหน่งที่สูงสุดของระบบ
ความดันน้ำภายในสปริงเกอร์ท่อเปียก (Pressure in Wet Pipe Sprinkler System)
ความดันน้ำในระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียกมีสองแบบ คือ แรงดันในระบบเมื่อไม่มีน้ำไหล (แรงดันคงที่) และความดันการไหล (ความดันขณะน้ำไหล) ค่าแรงดันที่ต้องการขึ้นอยู่กับการออกแบบและความต้องการของระบบ
แหล่งน้ำ (Water Supply)
ในส่วนของแหล่งน้ำจะใช้น้ำประปาที่เป็นน้ำสาธารณะในกรณีส่วนใหญ่ แต่อาจใช้ถังหรืออ่างเก็บน้ำเมื่อน้ำสาธารณะไม่ตรงตามข้อกำหนดด้านแรงดันหรือการไหล
การออกแบบระบบไฮดรอลิก (Hydraulic Design)
การออกแบบระบบนี้คำนึงถึงการสูญเสียแรงเสียดทานในท่อและข้อต่อทั้งหมดเพื่อให้มีน้ำเพียงพอในการใช้งาน และมักมีการระบุความหนาแน่นของของน้ำในระบบตามระดับอันตราย
พื้นที่ปฏิบัติการ (Design Area)
การกำหนดพื้นที่ที่สปริงเกอร์คาดว่าจะใช้งาน เพื่อคำนวณปริมาณหัวฉีดน้ำที่จำเป็น พื้นที่นี้จะขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงต่อเพลิงไหม้
หลังจากที่เข้าใจรายละเอียดและส่วนประกอบหลักของระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียก เราสามารถเข้าใจวิธีที่ระบบนี้ทำงานได้ดังนี้
- หลักการพื้นฐาน : ระบบท่อเปียกมักจะมีน้ำอยู่ในท่อตลอดเวลา โดยเมื่ออุณหภูมิโดยรอบใกล้กับหัวฉีดถึงอุณหภูมิที่เปิดใช้งาน สปริงเกอร์จะปล่อยน้ำออกทันที
- การทำงานของหัวสปริงเกอร์ : หัวฉีดน้ำทำงานด้วยเปราะแก้วที่มีของเหลวที่มีกลีเซอรีนเป็นส่วนประกอบหลัก อุณหภูมิในการเปิดใช้งานมักตามหลอดไฟทั่วไปเช่น 135°F (57°C) 155°F (68°C) หรือ 175°F (80°C) และระดับอื่นๆ ตามความต้องการเฉพาะ
- Fusible Link Sprinklers : ในหัวฉีดแบบนี้ ใช้ลวดบัดกรีแทนที่จะเป็นหลอดแก้ว ลวดบัดกรีจะละลายที่อุณหภูมิเปิดใช้งาน และทำให้ข้อต่อแยกออก น้ำจะไหลออกมา
- การไหลของน้ำและแรงดัน : ความดันน้ำสถิตและความดันการไหลเป็นสิ่งสำคัญในระบบสปริงเกอร์ โดยความดันสถิตมักเป็นค่าคงที่เมื่อน้ำไม่ไหล แต่ความดันการไหลลดลงเมื่อมีน้ำไหลเข้าสปริงเกอร์
- การปล่อยน้ำ : หัวฉีดน้ำถูกออกแบบให้กระจายน้ำอย่างเฉพาะ เมื่อเปิดใช้งาน สปริงเกอร์มาตรฐานมักปล่อยน้ำที่ 25-30 gpm ภายใต้สภาวะการออกแบบปกติ
ข้อดีของระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียกรวมถึงความเรียบง่ายและความน่าเชื่อถือ การตอบสนองอย่างรวดเร็วในกรณีเร่งด่วน คุ้มค่าในการติดตั้งและบำรุงรักษา ความเสี่ยงน้อยลงจากการปล่อยของเหลวโดยอุบัติเหตุ และความเหมาะสมสำหรับใช้กับน้ำประปาทั่วไป
อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อเสียของระบบสปริงเกอร์แบบท่อเปียก เช่น ความเสียหายจากน้ำ จำกัดเฉพาะไฟที่เกิดจากวัสดุที่ไม่เป็นอันตราย และข้อกังวลเกี่ยวกับการกัดกร่อนของท่อภายในเมื่อเวลาผ่านไปนาน ดังนั้นการบำรุงรักษาและการใช้งานอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญในระบบนี้